Σκλαβοχωριό

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣΓεννήθηκε το 1842 στο Σκλαβοχωριό της Τήνου. Από την παιδική του ηλικία  άρχισε να ασχολείται µε την ιχνογραφία και κάθε λογής σχεδιαγράµµατα. Το 1850 η  οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και ο πατέρας του τον προόριζε για  ξυλουργό στο µικρό ξυλουργείο που διατηρούσε. Με τη βοήθεια της µητέρας του ο  µικρός Νίκος φοιτά επί ένα έτος στο Πολυτεχνείο. Σύµφωνα µε τον κανονισµό της  Σχολής Καλών Τεχνών, οι µαθητές που θα φοιτούσαν έπρεπε να είναι δώδεκα ετών  και ο µικρός Γύζης ήταν µόνο οκτώ. Βάσει ενός πιστοποιητικού που τον εµφάνιζε  τέσσερα χρόνια µεγαλύτερο ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1861. Το 1865 παίρνει  υποτροφία από το Ιερό Ίδρυµα Ευαγγελιστρίας Τήνου και σπουδάζει στο Μόναχο επί  επτά χρόνια αριστεύοντας, ακολουθώντας τη δική του προσωπική τεχνοτροπία.Το 1872 επιστρέφοντας στην Αθήνα δηµιουργεί εργαστήριο ζωγραφικής και  δυο χρόνια αργότερα γυρίζει στο Μόναχο, όπως δεσµευόταν από την υποτροφία του.  Βραβεύεται από κορυφαίους κριτικούς του Μονάχου για το έργο του και εκλέγεται  τακτικός καθηγητής των Καλών Τεχνών στην Ακαδηµία Μονάχου το 1888. Το ∆εκέµβριο  του 1900 φεύγει από τη ζωή, στο Μόναχο, ανάµεσα σε φίλους και την οικογένειά  του, σκορπίζοντας θλίψη στον καλλιτεχνικό κόσµο, τους µαθητές του και την  ελληνική παροικία του Μονάχου.  Επίκεντρο της θεµατολογίας του Γύζη είναι ο άνθρωπος µέσα σε  εξιδανικευµένο περιβάλλον, ιδιαίτερα συµβάντα οικογενειακής ζωής, αλλά και ο  κόσµος του παιδιού, µέσα από τον οποίο εξωτερικεύει τον ψυχισµό του.Εκτός από την ανατολή,  την οποία επισκέφτηκε µαζί µε το φίλο του Ν. Λύτρα, έχει επηρεαστεί από  αρχαιολογικά θέµατα και µυθολογικές συνθέσεις µε σηµαντικότερη αυτή µιας  γυναικείας µορφής που κρατά λύρα. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο  καλλιτέχνης µέσα από θρησκευτικά έργα εκφράζει την υπαρξιακή του αγωνία. Εδώ το  περιβάλλον παίζει δευτερεύοντα ρόλο, ενώ κυριαρχούν το φως και το σκοτάδι. Από  τα σηµαντικότερα έργα του είναι το «Κρυφό Σχολειό», το «Φίληµα» και άλλα.