Υστέρνια

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΙΤΑΛΗΣ            Γεννήθηκε στα Ιστέρνια το 1840 από πατέρα αρχιτέκτονα, τον οποίο, όµως,  δεν ακολούθησε επαγγελµατικά. Σπούδασε γλυπτική στο Πολυτεχνείο Αθηνών και  ύστερα από επτά χρόνια αποφοίτησε µε το πρώτο βραβείο. Στη συνέχεια στάλθηκε  στην Ακαδηµία Καλών Τεχνών του Μονάχου, όπου διακρίθηκε και του προτάθηκε να  διδάξει εκεί. Προτίµησε, όµως, να επιστρέψει στην Ελλάδα και συγκεκριµένα στη  Σύρο, όπου ίδρυσε εργαστήριο µαρµαρογλυπτικής, στο οποίο φιλοτέχνησε εξαίρετα  γλυπτά που κοσµούν την Ερµούπολη, όπως το µαρµάρινο τέµπλο του Αγίου Νικολάου.  Ακόµα, διακόσµησε τα ανάκτορα και αρχοντικά της Αθήνας, ενώ ο Χαρίλαος  Τρικούπης εκτιµώντας το έργο του ζητούσε τη γνώµη του για έργα τέχνης, µε τα  οποία επρόκειτο να κοσµήσει την πρωτεύουσα. Ανάµεσα στα έργα του ξεχωρίζει ο  ανδριάντας του Φιλέλληνα Άγγλου πολιτικού Γλάδστωνα στον περίβολο του  Πανεπιστηµίου Αθηνών. 

ΛΑΖΑΡΟΣ ΣΩΧΟΣΟ Ιστερνιώτης Λάζαρος Σώχος γεννήθηκε το 1862. Σε ηλικία 14 ετών φοιτά  στη Σχολή Καλών Τεχνών των Αθηνών. Με το τέλος των σπουδών του, το 1881, φεύγει  για το Παρίσι µε υποτροφία του Ιερού Ιδρύµατος Ευαγγελιστρίας Τήνου. Φοιτά στην  Ακαδηµία Ωραίων Τεχνών, όπου και διαπρέπει. Ιδρύει στο Παρίσι εργαστήρι  µαρµαρογλυπτικής, στο οποίο συγκεντρώνονται οι µεγαλύτεροι καλλιτέχνες της  Ευρώπης. Τα έργα που φιλοτεχνεί είναι εµπνευσµένα από την ελληνική ιστορία και  φύση. Φαίνεται επηρεασµένος από την τέχνη του Ροντέν και διακρίνεται για το  ροµαντισµό του. Είναι ένας από τους πλέον βραβευµένους καλλιτέχνες, έχοντας  βραβευτεί συνολικά 17 φορές. Το 1905 αναλαµβάνει µαζί µε το Λάζαρο Φυτάλη την  αναστήλωση του Λέοντα της Χαιρώνειας, ενώ παράλληλα επιβλέπει τις εργασίες του  αρχαιολογικού χώρου της Ολυµπίας. Το 1908 καταλαµβάνει έδρα στη Σχολή Καλών  Τεχνών της Αθήνας και τρία χρόνια αργότερα αφήνει την τελευταία του πνοή σε  ηλικία 49 ετών. 

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΩΧΟΣ              Γεννήθηκε στα Ιστέρνια το 1888 και απεβίωσε στην Αθήνα το 1975.  Καταγόµενος από οικογένεια µε καλλιτεχνική παράδοση στη µαρµαροτεχνία φοίτησε  στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου και διακρίθηκε, και στη συνέχεια µε  κρατική υποτροφία στο Παρίσι στη Σχολή Ωραίων Τεχνών. Έλαβε µέρος σε  διαγωνισµούς και βραβεύτηκε κατ' επανάληψη. Από το 1926 µέχρι το 1953 δίδαξε  γλυπτική στο ΕΜΠ. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ασχολήθηκε µε την  ξυλογλυπτική. Στο Αντώνιο Σώχο αφιερώθηκε αίθουσα στον περίβολο του ναού της  Ευαγγελιστρίας Τήνου, όπου εκτίθενται έργα του. Έργα του, εξάλλου, κοσµούν  διάφορες περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού.  

ΛΑΖΑΡΟΣ ΛΑΜΕΡΑΣ              Από οικογένεια µε παράδοση στη γλυπτική, ο Λάζαρος Λαµέρας γεννήθηκε στα  Ιστέρνια το 1918, επηρεάστηκε από την Τήνο και το Χαλεπά, και σπούδασε στην  Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και στο Παρίσι, όπου και διακρίθηκε. Είναι ο πρώτος  γλύπτης που παρουσίασε ανεικονικά έργα στην Ελλάδα, ενώ φιλοτέχνησε µνηµεία,  προτοµές, ηρώα κλπ, όπως και το µεγαλύτερο χάλκινο άγαλµα που υπάρχει στην  Ελλάδα, ύψους 5,5 µ («Φρουρός» στο Καλπάκι). 

Α∆ΕΛΦΟΙ ΜΑΛΑΚΑΤΕΟ Ιάκωβος και ο Φραγκίσκος Μαλακατές κατάγονται από τα Ιστέρνια και  υπήρξαν κορυφαίοι γλύπτες. Ίδρυσαν στην Αθήνα το πρώτο ερµογλυφείο, από το  οποίο αποφοίτησαν µεγάλοι καλλιτέχνες. Ο πρώτος αναλάµβανε όλα τα µεγάλα  καλλωπιστικά έργα, που ανέθεταν οι Βαυαροί αρχιτέκτονες και παρασηµοφορήθηκε µε  τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος. Ο δεύτερος υπήρξε εξαίρετος ανδριαντοποιός. 

Α∆ΕΛΦΟΙ ΦΥΤΑΛΕ(Γεώργιος, Μάρκος, Λάζαρος, Ιωάννης, Χαράλαµπος)Γεννηµένοι στα Ιστέρνια  λίγο µετά το 1820 από πατέρα µαρµαρογλύπτη, κληρονόµησαν από αυτόν την  καλλιτεχνική φλέβα. Ίδρυσαν εργαστήριο στην Αθήνα, το οποίο υπήρξε φυτώριο  καλλιτεχνών το διάστηµα 1840-1878. Όλα τα αδέλφια διέπρεψαν στις τέχνες και  αλληλοσυµπληρώνονταν. Έργα τους υπάρχουν στο Α΄ Νεκροταφείο, ενώ το «Ποιµήν  κρατών ερείφιον» ανήκει στο Γεώργιο.