Πανηγύρια

Τα πανηγύρια στην Τήνο δεν έχουν σχέση με τα εμποροπανήγυρα που διοργανώνονται στην υπόλοιπη Ελλάδα, ούτε με τον εορτασμό της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο. Την ημέρα εορτασμού του Αγίου, σε όλες τις εκκλησίες και τα εξωκλήσια του νησιού τελούνται μεγαλοπρεπείς Λειτουργίες, που συνοδεύεται από κέρασμα στον προαύλιο χώρο. Χαρακτηριστικό του τόπου είναι πως κάθε πανηγύρι έχει το δικό του παραδοσιακό πιάτο. Π.χ. τα ρεβίθια στον εορτασμό της Αγίας Βαρβάρας, οι καπνιστές σαρδέλες στο πανηγύρι του Κτικάδου, οι ντολμάδες στη γιορτή των Εισοδείων στον Τριπόταμο κ.ά.

Τα πανηγύρια στην Τήνο δεν έχουν σχέση με τα εμποροπανήγυρα που διοργανώνονται στην υπόλοιπη Ελλάδα, ούτε με τον εορτασμό της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο.

Την ημέρα γιορτής του ενοριακού ναού ενός χωριού, συμμετέχουν όλοι ενεργά στις προετοιμασίες. Τεχνίτες ασπρίζουν την εκκλησία, ενώ γυναίκες γυαλίζουν και καθαρίζουν το χώρο και τοποθετούν λουλούδια στο Ιερό. Μετά την τελετή, ακολουθεί κέρασμα στην αυλή. Στη συνέχεια, σύμφωνα με την παράδοση που διατηρείται αναλλοίωτη έως και τις ημέρες μας, όλα τα νοικοκυριά είναι ανοικτά, τόσο για τους συντοπίτες, όσο και για τους επισκέπτες. Έξω από την εκκλησία, δίνεται μία άτυπη μάχη για το ποιος θα πρωτοπάρει στο σπίτι του προσκυνητές που ήρθαν από άλλους οικισμούς ή ακόμη και τουρίστες.

Τα τραπέζια είναι στρωμένα επίσημα με πλουσιοπάροχα τοπικά εδέσματα και άφθονο κρασί. Κρέας ιδιωτικής παραγωγής, σπιτικά τυράκια, λούζα, αγκινάρες τουρσί ή μαγειρεμένες, αρωματικά λαχανικά από το περιβόλι είναι μόνο μερικά από τα φαγητά που συμπεριλαμβάνοντα στο εορταστικό γεύμα. Ειδικά τα σπιτικά που έχουν εορταζόμενο, υποδέχονται τους επισκέπτες ως αργά το βράδυ. Ψαράκια, γλυκές τυρόπιτες, μαρέγκες, παστέλια, ξεροτήγανα και άλλα ντόπια γλυκίσματα προσφέρονται μαζί με το οικογενειακό ρακί σε όσους περνούν για να ευχηθούν. Είναι γεγονός πως οι άνθρωποι που βρίσκονται για πρώτη φορά σε μία τέτοια γιορτή ζουν μία ξεχωριστή εμπειρία.

Σε πολλές περιπτώσεις, το πανηγύρι ολοκληρώνεται με το χορό του συλλόγου, στην κεντρική πλατεία του χωριού. Άντρες και γυναίκες κάθε ηλικίας χορεύουν μπάλλο και συρτό στους ήχους των τοπικών οργάνων, που έχουν ως βάση το βιολί. Στις συνήθειες των ντόπιων είναι ο τραγουδιστής να σταματά τα όργανα και να τραγουδά αυτοσχέδια δίστιχα, τα οποία συνήθως εξυμνούν τις χορευτικές ικανότητες των παρευρισκόμενων. Η καλή μουσική, η παρέα και το κρασάκι συντελούν στην εξαίσια διάθεση για διασκέδαση.

Κατάλογος πανηγυριών Τήνου:

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

• 25. Γρηγορίου του Θεολόγου / Φαλατάδος
• 30. Της Ευρέσεως (Φαναράκια) / Χώρα της Τήνου

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

• 10. Αγ. Χαράλαμπος / Ταραμπάδος Αγ. Τριάδα, Χώρα της Τήνου, Βαθύ

ΜΑΡΤΙΟΣ

• 25. Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου / Παναγία της Τήνου

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

ΜΑΙΟΣ

• 16. Όσιος Θεόδωρος Ηγιασμένος / Στο στενό της Άνδρου
• 21. Κωνσταντίνου και Ελένης / Αγ.Τριάδα

ΙΟΥΝΙΟΣ

• 13. Αγ. Αντώνιος της Πάδοβας / Σμαρδάκιτο, Ξώμπουργο
• 29. Πέτρου και Παύλου / Τριαντάρος
• 30. Αγ. Αποστόλων / Τριαντάρος

ΙΟΥΛΙΟΣ

• 01. Αγ. Αναργύρων / Αρνάδος, Μαρλάς, Πόρτο
• 20. Προφήτη Ηλία / Βακέτα, Χώρα
• 25. Αγ.Άννας / Τζάδος
• 26. Αγ. Παρασκευής / Υστέρνια

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

• 06. Μεταμορφώσεως / Πριάστρο, Καρυά
• 15. Κοίμηση τής Θεοτόκου / Χώρα της Τήνου, Βρυσί
• 18. Αγ. Αγαπητού / Αγάπη
• 23. Εννιάμερα της Παναγίας / Τσικνιάς
• 29. Αποκεφαλισμός Αγ. Ιωάννου / Κώμη

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

• 07. Αγ. Σώζων / Αγ.Σώστης
• 08. Γενέθλιο της Παναγίας / Βουρνιώτισσα
• 14. Τιμίου Σταυρού / Κτικάδος, Χώρα της Τήνου (στις 15)

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

• 26. Αγ. Δημητρίου / Καρυά, Τσικινάς

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

• 08. Ταξιαρχών / Χώρα της Τήνου
• 11. Αγ.Μηνά / Καρδιανή, Ξώμπουργο
• 21. Εισόδια Θεοτόκου / Τριπόταμος
• 25. Αγ.Αικατερίνης/ Κάμπος

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

• 04. Αγ. Βαρβάρα / Χώρα της Τήνου
• 05. Αγ. Σάββα / Χώρα της Τήνου
• 06. Αγ. Νικόλαος / Στενή
• 12. Αγ. Σπυρίδωνα / Κτικάδος
• 13. Αγ. Λουκίας / Καρυά, Αρνάδος

ΚΙΝΗΤΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ

• Παναγία Καλαμάν / Βωλάξ (1η Πέμπτη μετά το Πάσχα)
• Ζωοδόχου Πηγής / Ξώμπουργο, Δυο Χωριά (1η Παρασκευή μετά το Πάσχα)
• Η Ανάληψη του Χριστού / Αρνάδος (Πέμπτη, 40 μέρες μετά το Πάσχα)
• Αγ.Πνεύματος / Αγ.Τριάδα, Καρδιανή, Φαλατάδος, Χατζηράδος (Δευτέρα, 50 μέρες μετά το Πάσχα)
• Κυρά Ξένη / Πύργος (1η ή 2η Κυριακή μετά τις 15 Αυγούστου)