Κυρίαρχα στοιχεία της τηνιακής αρχιτεκτονικής είναι το Τηνιακό Σπίτι, οι Περιστεριώνες και οι Κρήνες.

Τα χωριά έχουν γραμμική διάταξη και αναπτύσσονται κατά μήκος ενός πλακοστρωμένου δρόμου-ραχοκοκκκαλιά . Οι οικισμοί έχουν μεγάλη συνεκτικότητα. Τα χωριά είτε έχουν θέα προς την θάλασσα αλλά είναι αθέατα από την ανατολική πλευρά είτε βρίσκονται στην ενδοχώρα. Χαρακτηριστικό είναι η έλλειψη οχύρωσης.

Χαρακτηριστικό του παραδοσιακού Τηνιακού αρχοντικού, είναι η απλότητα και η λειτουργικότητα. Έχει μία ευρύχωρη αίθουσα υποδοχής, μικρά δωμάτια και ολοκληρώνεται από κουζίνα με τζάκι. Η επίπλωση είναι σχετικά λιτή. Η αυλή, που βρίσκεται στην πρόσοψη έχει πάντοτε τον Βορά από πίσω.

κτισμένα στα Κυκλαδίτικα πρότυπα κυριαρχούν το άσπρο και το μπλε, με διακοσμητικά υπέρθυρα, παράθυρα χαμηλού προφίλ και εξωτερικές σκάλες που ενώνουν τους ορόφους μεταξύ τους

Κατά τα άλλα είναι εξωτερικά κτισμένα στα Κυκλαδίτικα πρότυπα αρχιτεκτονικής. Κυριαρχούν το άσπρο και το μπλε, με υπέρθυρα που διακοσμούν όμορφα τα παράθυρα και τις πόρτες, παράθυρα με χαμηλό προφίλ, εξωτερικές σκάλες που ενώνουν τους ορόφους μεταξύ τους και ο χαρακτηριστικός Κάπατσος, είναι μόνο μερικά από αυτά.

συνέχεια →

Οι περιστεριώνες αποτελούν μνημεία μοναδικής λαϊκής δημιουργίας.

Η πρώτη επίσημη γραπτή μαρτυρία για  την ύπαρξη περιστεριώνων είναι το 1726  και αφορούσε ένα ερειπωμένο σήμερα περιστεριώνα στην θέση Σπηλιά κοντά στην Κώμη.

Τους αξιοποιούσαν για τροφή και για λίπασμα των περιτωμάτων τους. Υπάρχουν περίπου 800-1300 περιστεριώνες, κτισμένοι σε πλαγιές με προσανατολισμό προς το νερό.

Είναι κυρίως πέτρινα οικοδομήματα (από σχιστόλιθο βασικά, λόγω της αφθονίας του στο νησί) και αποτελούνται από δύο ορόφους. Ο κάτω όροφος χρησιμοποιείται ως αποθήκη και ο πάνω ως κατοικία των περιστεριών.

συνέχεια →

Οι κρήνες  πολλές από τις οποίες διατηρούνται μέχρι σήμερα είχαν και κοινωνικό χαρακτήρα αφού εκτός από τον εφοδιασμό των οικογενειών με νερό είχαν και σκάφες στις οποίες οι νοικοκυρές έπλεναν. Τις περισσότερες φορές κατασκευάζονταν δίπλα στις κρήνες και οι σκάφες ήταν κατασκευασμένες είτε από μάρμαρο είτε από σχιστόπλακες.

Οι ανεμόμυλοι αποτελούν ασφαλώς αναπόσπαστο κομμάτι και αυτού του Κυκλαδικού νησιού.

Η Τήνος, σαν νησί των ανέμων, ευνοεί την λειτουργία τους. Λειτουργούσαν περισσότεροι από 80 ανεμόμυλοι. Εκτός της ντόπιας παραγωγής, άλεθαν και κάποια από τα σιτηρά των γύρω νησιών. Μερικοί σώζονται ακόμα και σήμερα, διάσπαρτοι σε ανεμοδαρμένους λόφους, ανάμεσα στην τηνιακή φύση. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν κατά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, όπου άλεθαν κυρίως κριθάρι για λίγο ψωμί στις άθλιες συνθήκες πείνας που επικρατούσαν στο νησί.

Σήμερα αποτελούν μάρτυρες του παρελθόντος και σημαντικά μνημεία λαϊκής τέχνης.

πηγή: www.tinos.gr